مراحل ثبت برند و علائم تجاری (جهانی و ایرانی) بصورت گام گام در ایران

اگر صاحب کسب و کاری هستید و می‌خواهید این کسب و کارتان در جامعه بیشتر شناخته شود و مردم به آن بیشتر اعتماد کنند، پس بهتر است به فکر ثبت برند یا علامت تجاری برای تجارت‌تان باشید و مراحل ثبت برند تجاری و ثبت برند در ایران را طی کنید.

ثبت برند یا ثبت علامت تجاری چیست؟

ثبت برند یا ثبت علامت تجاری چیست؟ برای ثبت برند لازمست تا مراحل ثبت برند در سامانه مالکیت معنوی پیگیری شود که بر اساس ماده ۲ قانون ثبت علائم، حق استفاده از برند مختص کسی است که علامت را به ثبت رسانده باشد.

در واقع، ثبت برند همان ثبت علامت تجاری است که شامل اسامی، سمبل‌ها و نمادهای خاصی می‌تواند باشد. معمولاً برند بیان کننده‌ی مفهوم و شعار تجاری یک سازمان و یا شرکت است. به عبارتی برند بازگوکننده‌ی نوع فعالیت یا خدمات و هدف یک سازمان یا شرکت تجاری است. برندسازی می‌تواند محصولات و یا خدمات شما را نسبت به سایر رقبا متمایز سازد و دیگر مشتریان شما را با همان برند خواهند شناخت. ولی هنوز هم هستند مدیران کسب‌وکاری که نمی‌دانند که مراحل ثبت برند چگونه است؟

بطور کلی، جهت ثبت برند دو روش وجود دارد، خرید برند آماده از شرکت برندینگ و ثبت برند جدید. مزیتی مهمی که ثبت برند جدید در مقایسه با برند فروشی دارد این است که در برند جدید مطمئن هستیم که برند دارای پیشینه‌ای نیست و بازرگان می‌تواند برند را هر طور که دوست دارد به مشتریان معرفی نماید. اما برند آماده می‌تواند از پیشینه‌ای متفاوت و حتی بد برخوردار باشد، بطوریکه که حتی ممکن است مشتریان ضد آن برند شده باشند.

پس از طی مراحل ثبت برند و علائم تجاری یا طی مراحل ثبت برند شخصی، تا مدت حداکثر ۱۰ سال پس از ثبت برند (این مدت با پرداخت هزینه قابل تمدید می‌باشد)، شخص از حقوقی برخوردار است، برای مثال، انتخاب برند ثبت شده و یا مشابه آن برای دیگران امکانپذیر نیست که اگر برندی مشابه با برند ثبت شده، توسط شخص دیگری به ثبت برسد، می‌توان از طریق قانون وارد شد. همچنین امکان سوء‌ استفاده از برند به ثبت رسیده توسط دیگران وجود ندارد و اشخاص نمی‌توانند با نام تجاری ثبت شده، کالاهای خود را به فروش برسانند که در صورت بروز این چنین شرایطی، می‌توان این موضوع را بصورت قانونی پیگیری نمود.

مزایای ثبت برند

برند یا علامت تجاری معیاری جهت شناساندن شما در بازارهای داخلی و جهانی است و از جمله مزایای ثبت برند این است که کارآفرینان و صاحبان شرکتها می‌توانند بر طبق آن، برنامه‌ ریزی های بازاریابی و تبلیغات خود را پیش ببرند. برند یا علامت تجاری کمک خواهد کرد تا اطلاعات‌تان در حافظه مشتریان به ثبت برسد.

برخی از مزایای ثبت برند شامل موارد زیر خواهد بود:

• تمایز محصولات یا خدمات شرکت نسبت به سایرین
• تشویق شرکتها در جهت ارتقای محصولات یا خدمات
• شرایط دریافت وام به واسطه ثبت برند
• ابزاری برای بازاریابی و شناساندن و شهرت شرکتها
• امکان خرید و فروش برند و کسب درآمدی جدید
• واگذاری نمایندگی از طریق ثبت برند
• امکان افزایش درآمد شرکت با ثبت برند

ویژگیهای یک برند خوب

برای اینکه برند موردنظر شناخته شده و در بین مردم مورد پذیرش قرار گیرد، باید خصوصیاتی داشته باشد. لذا علاوه بر اینکه بر کیفیت محصول و خدمات باید توجه نمود، لازمست تا شرکتها بر روی بازاریابی برند محصولات یا خدمات نیز توجه نمایند. از ویژگیهای یک برند موفق می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• سادگی و جذاب بودن نام برند
• برند باید بتواند پیام را به مخاطبین منتقل کند.
• به یادآوردن برند ساده باشد و برای اینکه برند بتواند در سطح جهانی مطرح شود، باید از تلفظ خوبی در سایر زبانها برخوردار باشد.
• متناسب با فعالیت
• الهام بخش برای شنونده
• منحصربفرد بودن

برند باید از هویتی متناسب با منطقه‌ی فروش کالا و ارائه‌ی خدمات برخوردار باشد. نشانه و علائم تجاری که از آن بعنوان برند یاد می‌شود، در دنیای بازاریابی و اقتصاد، بیان‌کننده‌ و معرف نوع محصول، خدمات و کالا است. برند می‌تواند خدمات ارائه شده و یا کالاهای تولیدی توسط شخصی حقوقی یا حقیقی را از خدمات و یا کالاهای سایر اشخاص حقوقی یا حقیقی متمایز سازد. لذا جهت به ثبت رساندن یک برند باید مراحل ثبت برند را طی نمود.

راهنمای مراحل ثبت برند

مراحل ثبت برند و لوگو تقریبا یکسان است در ادامه راهنمای مراحل ثبت برند را در چندین گام خواهیم داشت.

گام اول: انتخاب نام برند

برای انتخاب نام تجاری باید توجه داشت که نام انتخابی برای برند نباید قبلا به ثبت رسیده باشد و قابلیت ثبت داشته باشد و از نامهایی که قابل ثبت نیستند نیز، نباشد.

برندهای غیر قابل ثبت

عبارات یا کلماتی وجود دارند که نمی‌توان از آنها بعنوان برند استفاده کرد. پس لازمست این موارد را بدانید تا مراحل ثبت برند بدون مشکل پیش رود و از صرف وقت و هزینه‌های اضافی کاسته شود. برندهای غیرقابل ثبت شامل:

• علائمی که ثبت‌شان با قانون مغایرت داشته باشد.
• علائمی که حق تقدم سایر افراد حقوقی و یا حقیقی را در خصوص ثبت برند از بین خواهد برد.
• علائمی که در رابطه با مکان تولید کالا به مخاطب اطلاعاتی نادرست دهد، بطور مثال برای کالای تولید ایران نمی‌توان تقاضای نام تجاری العراق را داشت.
• علائم ذکر شده درماده‌ی ۶ کنوانسیون پاریس. بعنوان مثال در بند الف آن ذکر شده که اگر بدون اجازه‌ی مقامات وابسته، در برند علائمی چون پرچم، نشانه‌های دولتی، رسمی، خانوادگی و… مورد استفاده قرار گیرد، تقاضای ثبت برند پذیرفته نمی‌شود.
• از علائم عام برای برند نمی‌توان استفاده کرد.
• علائم توصیفی ثبت نمی‌شوند. مثلا برای ثبت برند برای مواد غذایی نمی‌توان از خوش طعم استفاده کرد.
• علائمی که جنس محصول را نشان می‌دهند.
• علامتهایی که به نحوی مشابه با علائم مشهور دیگری باشند.
• علائم گمراه کننده
• علائمی که خلاف اخلاق و شئونات حسنه باشد.
• علامت هایی که با سایر علامتهای به ثبت رسیده در تعارض باشند.

گام دوم: استعلام برند پیش از ثبت آن

با استعلام برند پیش از ثبت، می توان از وجود و یا عدم وجود برندهایی مشابه با برند پیشنهادی اطمینان حاصل کرد.

گام سوم: تهیه مدارک موردنیاز

برای طی مراحل ثبت برند تهیه مدارک موردنیاز ضروری است. مدارک لازم جهت ثبت برند به حقیقی و یا حقوقی بودن و همچنین فارسی یا انگلیسی بودن برند بستگی دارد.

مدارک موردنیاز جهت ثبت برند حقیقی

1. کپی برابر با اصل شناسنامه و همچنین کارت ملی
2. کپی برابر اصل کارت تجاری یا کارت بازرگانی در صورت لاتین بودن برند
3. کپی برابر اصل مربوط به جواز کسب‌و کار (از جمله جواز تاسیس، پروانه بهره‌برداری، پروانه ساخت یا هر نوع گواهی از جانب نهادهای نظارتی که کسب‌و کار را تایید می‌کند)
4. کد پستی، آدرس، شماره تلفن ثابت و همراه، ایمیل و دیگر اطلاعات مشابه
5. مدارک موردنیاز جهت ثبت برند حقوقی
6. کپی روزنامه رسمی جهت ثبت شرکت
7. کپی مرتبط با روزنامه‌ی رسمی جهت ثبت تغییرات مربوط به سازمان یا شرکت (در صورت وجود)
8. کپی برابر اصل شناسنامه و همچنین کارت ملی برای تمامی افرادی که صاحب حق امضا هستند.
9. کپی کارت بازرگانی (ثبت برند لاتین)
10. کپی برابر اصل مرتبط با مجوز کسب‌ و کار (از جمله جواز تاسیس، پروانه بهره‌برداری، پروانه ساخت و هر نوع گواهی از جانب نهادهای دولتی)
    کد پستی و آدرس، شماره تلفن همراه و ثابت، ایمیل

گام چهارم: ثبت اظهارنامه در وبسایت اداره مالکیت

پس از آماده کردن مدارک موردنیاز، تازه وارد پروسه ثبت برند تجاری خواهید شد. لذا وارد وبسایت مالکیت معنوی کشور شده و با ورود به قسمت ثبت نام و ثبت مشخصات مراحل ثبت برند آغاز خواهد شد. این مرحله خود شامل مراحلی است:

• نام نویسی در سایت اداره مالکیت معنوی و دریافت برگه‌ای از این سایت جهت تایید حساب کاربری
• بردن برگه دریافتی از سایت به یکی از دفاتر اسناد رسمی و دریافت گواهی امضا برای تایید حساب و بارگذاری آن در سایت
• دریافت نام کاربری و کلمه عبور

پس از اینکه حساب کاربری موردتایید قرار گرفت، لازمست تا به قسمت ثبت اظهارنامه برند رفته و بعضی مدارک مثل جواز کسب‌ و کار، کپی شناسنامه و کارت ملی، نمونه برند پیشنهادی در اندازه ۶ در ۶ سانتیمتر و کارت بازرگانی (درصورت ثبت برند لاتین) را آپلود نمود.

اظهارنامه توسط کارشناسان (سه کارشناس) اداره مورد بررسی قرار گرفته و پیامک تایید برای شخص ارسال خواهد شد. مدت زمان رسیدگی به پرونده بین ۱۰ تا ۳۰ روز می‌باشد.

گام پنجم: پرداخت هزینه‌های ثبت اظهارنامه

پس از اینکه جهت تکمیل اظهارنامه اقدام نمودید، لازمست تا هزینه‌های مربوط به ثبت اظهارنامه را پرداخت نمایید. بدین صورت سامانه اظهارنامه را ثبت کرده و فرایند بررسی پرونده آغاز خواهد شد. سپس فرمی که شامل اطلاعات کاربری شخص است به وی تحویل داده خواهد شد. با مراجعه دوباره به سامانه‌ی مالکیت معنوی و وارد کردن اطلاعات فرم، می‌توان نام کاربری و پسوردی را دریافت کرد که این اطلاعات برای مراجعات بعدی ضروری خواهند بود.

گام ششم: چاپ آگهی تقاضای ثبت برند در روزنامه‌ رسمی

بعد از بررسی اظهارنامه و در صورت تشخیص بلامانع بودن ثبت برند، مرحله ارسال درخواست ثبت برند به روزنامه رسمی را خواهیم داشت. در این مرحله پرداخت هزینه‌های روزنامه رسمی جهت آگهی درخواست ثبت برند لازم است. چاپ آگهی در روزنامه‌ای رسمی و ارسال آن به آدرس شخص تا حدود یک هفته ممکن است طول بکشد.

چاپ آگهی تقاضای ثبت برند در روزنامه‌ رسمی به این علت انجام می‌شود که در صورت اعتراض شخص حقوقی و یا حقیقی نسبت به ثبت برند، برای وی امکان اعتراض به ثبت برند وجود خواهد داشت. برای این منظور یک ماه فرصت داده می‌شود. در صورت نبودن اعتراضی از جانب شخص ثالث بعد از یک ماه، لازمست تا اصل مدارک به اداره ثبت برند تحویل داده شود.

پس از یک هفته از واریز هزینه‌های مربوط به روزنامه‌ای رسمی، تقاضای ثبت برند پیشنهادی برای نوبت اول چاپ خواهد شد. همچنین، مدت زمان ۳۰ روزه، جهت انتظار برای اعتراض تعیین شده است. در صورتی که ثبت برند با اعتراضی رسمی مواجه شد، برند پیشنهادی دوباره کارشناسی شده، ولی اگر در این مدت زمان اعتراضی ثبت نشد، شخص پیغامی که حاکی از بلامانع بودن ثبت برند است را دریافت خواهد کرد.

گام هفتم: مراجعه حضوری به اداره مالکیت معنوی کشور

در صورت عدم اعتراض به برند و پس از طی۳۰  روز از به چاپ رسیدن در روزنامه رسمی، اظهارنامه‌ی ثبت شده از جانب کارشناسان تایید می‌شود و بصورت پیامکی این موضوع به شما اطلاع داده خواهد شد.

بعد از دریافت پیامک تایید، مراجعه حضوری به اداره مالکیت معنوی کشور و تشکیل پرونده لازم است. دقت کنید که ارائه اصل و یا کپی برابر اصل کلیه مدارکی که در زمان ثبت آنلاین اظهارنامه نیاز داشتید، در این مرحله نیز ضروری است.

گام هشتم: پرداخت حق ثبت برند

پس از تشخیص در بلامانع بودن ثبت برند و ارائه‌ی اصل و یا کپی برابر اصل مدارک، پرداخت حق ثبت برند در سامانه ثبت برند ضروری است. هزینه مربوط به حق ثبت برند برای یک طبقه بصورت زیر می‌باشد:

• ۱۲۰ هزار تومان برای ثبت برند حقیقی به اضافه‌ی هر طبقه اضافی ۱۰ هزار تومان
• ۲۴۰ هزار تومان برای ثبت برند حقوقی به اضافه‌ی هر طبقه اضافی ۲۰ هزار تومان

بعبارتی، اگر شخص بخواهد برندی شخصی را در سه طبقه به ثبت رساند، هزینه حق ثبت آن۱۲۰ هزار تومان (به‌ازای هر طبقه پایه) به اضافه‌ی ۲۰ هزار تومان (برای دو طبقه اضافه‌تر) خواهد شد که کلا ۱۴۰ هزار تومان می‌شود.

گام نهم: پرداخت هزینه نوبت دوم چاپ در روزنامه رسمی

بعد از طی تمامی مراحل، برند به شخص تعلق خواهد گرفت، اما لازمست تا در این رابطه عموم مردم نیز آگاه شوند. لذا آگهی رسمی ثبت برند برای بار دوم در روزنامه رسمی چاپ می‌شود که پرداخت هزینه نوبت دوم چاپ در روزنامه رسمی ضروری است.

گام دهم: تحویل گواهی ثبت برند

پس از به چاپ رسیدن در دو روزنامه رسمی، می‌بایست یک نسخه از روزنامه‌، اظهارنامه ثبت برند و همچنین نمونه برند ۶ در ۶ را به اداره مالکیت معنوی کشور برده و با ارائه‌ی رسید، سند برند به ثبت رسیده را تحویل گرفت و در این جا مراحل ثبت برند به پایان خواهد رسید.

ثبت برند جهانی

ثبت برند جهانی و یا بین المللی مترادف با واژه‌های جهانی سازی و تجاری سازی برند است که با طی مراحل ثبت برند جهانی می‌توان خدمات و کالاها را در سطح جهان مطرح ساخت. مراحل ثبت برند خارجی در ایران به مانند ثبت برندهای ایرانی شامل مراحلی است. ثبت برند خارجی به شرط داشتن توافق‌های ضروری از جمله قراردادهای معتبر خرید، اجاره‌نامه‌ی استفاده از آن، خرید قسمتی از برند و یا اخذ حق استفاده از آن در طی قراردادی مشخص به مانند ثبت سایر برندها در اداره مالکیت معنوی کشور امکانپذیر می‌باشد.

منابع:

مشاوره با جناب دکتر آقای رضا زرینی

uspto.gov

euipo.europa.eu