هوش رقابتی چیست؟ تاثیر اسم برند خوب در ایجاد مزیت رقابتی

در صورتی که فردی بتواند اطلاعات جمع آوری شده‌ای را به طور دقیق تجزیه و آنالیز کند و از اطلاعات مربوطه در مقابل رقیبان به نحواحسن بهره گیرد قطعاً از هوش رقابتی بالایی برخوردار می‌باشد. گاهی از هوش رقابتی به عنوان هوش تجاری یا هوش شرکتی نیز یاد می‌کنند. هوش رقابتی در کسب و کار سبب می‌شود فرد به راحتی بتواند رقبا را کنار بزند و موانعی که بر سر راه پیشرفت وی وجود دارد را از بین ببرد.

هوش استراتژیک چیست؟

هوش رقابتی به افراد کمک می‌کند تا اطلاعات کارا و مفیدی را جمع آوری کنند و از آن‌ها در جهت افزایش فروش و بیزینس کوچ یا مشاور برندینگ بهره گیرند. تمامی شرکت‌ها و سازمان‌ها سعی دارند از این داده‌‌ها به جهت ایده ‌های پولساز و رونق کسب و کار خود استفاده کنند هوش رقابتی را می‌توان نوع دیگری از هوش تاکتیکی و هوش نزدیک‌ بین دانست. در تعریف هوش رقابتی باید بگوییم که کسب اطلاعات کاربردی بسیار پیچیده تر و سخت تر از آن چیزی است که جستجو می‌کنیم.

هوش رقابتی در ایران

طبق مفهوم هوش رقابتی که در متون فوق ذکر شد دانستیم که تمام اطلاعاتی که از منابع مختلفی منتشر می‌شوند و می‌توان آن‌ها را اجرا کرد به هوش رقابتی شهرت دارند. تمامی این داده‌ها از طریق صحیح و اخلاقی جمع آوری شده‌اند. مزیت هوش رقابتی این است که در بهترین حالت ممکن کسب و کار مورد نظر از جزئیات ریز بازار باخبر می‌شود و در این جا با موفقیت تمام از هوش رقابتی بهره می‌گیرد. بدین طریق وی به سهولت می‌تواند تمامی مشکلات و موانعی که پیش بینی کرده است را از بین ببرد و در صورت نیاز پاسخگوی آن‌ها باشد.

از نظر یک مشاور کسب و کار که از هوشمندی رقابتی آگاه است، هوش رقابتی به نوعی تمرین غواصی به شمار می‌رود که در آن لازم است موارد بسیاری را نکته سنجی کنند. به عنوان مثال اگر قصد دارید به کسب درآمد از اینستاگرام دست پیدا کنید لازم است نکات بسیار ریز و کاربردی را درباره طرح‌‌های تجاری رقبای خود و مخاطبان خود به دست آورید. علاوه بر این لازم است بازاری که قصد فعالیت در آن را دارید به خوبی بشناسید و با تکنیک‌های آن آشنا شوید. به کمک هوش رقابتی مردهایی سبب شده تا کسب و کار رقبای شما پیشرفت نکند. در هوش رقابتی تمام افراد تحت تأثیر قرار خواهند گرفت و در این بین ذی نفعان نیز از این قضیه مستثنی نیستند.

انواع هوش رقابتی در بازار ایران

هوش رقابتی چه در کسب و کار باشد و چه در بحث مدیریت باشد به سه دسته کلی تقسیم بندی می‌شود. در ادامه این مقاله از برنداکسین، هر یک از انواع هوش رقابتی را برای شما توضیح خواهیم داد.

هوش رقابتی در بازاریابی و بازار

یکی از انواع هوش رقابتی به بازار برمی گردد. در این نوع افراد سعی می‌کنند تمام نیازهای مشتریان خود را بشناسند. خواه این نیازها برای زمان حال باشد خواه برای آینده باشد، در هرصورت باید به خوبی شناسایی شوند. لازم است در فرآیندهای بازاریابی و توزیع محصولات خود کمی تغییرات ایجاد کنید و آن را به طور خلاقانه‌ای پیش ببرید. در هوش رقابتی بازاریابی نه تنها اطلاعات مربوط به مشتریان بلکه لازم است اطلاعات تأمین کنندگان، خریداران و حتی توزیع کنندگان نیز جمع آوری شود و آن‌ها مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند. پس از آن که نیازهای مشتریان در زمان حال و آینده شناسایی شد قطعاً فرصت‌های متعدد پ بخش پذیری را شاهد خواهید بود که هر یک از آن‌ها وظیفه نوعی تغییر خاص در زندگی را دارند.

هوشمندی مرتبط با رقبا

• در این نوع هوش رقابتی زمانی که متوجه تغییرات ساختار رقبا و محصولات آن‌ها شدید باید به فکر جایگزینی محصولات جدید و عرضه آن‌ها به بازار باشید.
• بدین صورت لازم است بررسی‌های مستمری نسبت به تغییرات ساختار رقبا داشته باشید. البته این بررسی‌ها باید کاملاً در حیطه اخلاق و قانون باشد.

هوش رقابتی تکنولوژیک

این نوع هوش رقابتی قادر به ارزیابی و بررسی تکنولوژی‌های موجود و به روز است. به کمک آن می‌توان به سهولت جهش‌های تکنولوژیکی که قرار است در آینده رخ دهد را پیش بینی کرد. این نوع هوش رقابتی ارتباط مستقیمی با تحقیقات پایه و حق اختراع و… دارد. هوش رقابتی استراتژیک و اجتماعی که نوعی هوش رقابتی به شمار می‌روند نیز از تمامی قوانین مالیات و امور مالی، گستره اقتصادی و سیاسی و مقولات منابع انسانی برخوردار شده‌اند. به کمک هوش رقابتی استراتژیک و اجتماعی می‌توان تمامی رفتارهای اجتماعی را مشاهده کرد و آن‌ها را مورد آنالیز و بررسی قرار داد.

ترکیب مزیت رقابتی و هوش رقابتی

مزیت رقابتی که از واژه (Competitive Advantage) گرفته شده است را می‌توان مجموعه‌ای از توانایی‌ها دانست که برای شرکت فرصتی را فراهم می‌آورد که بدرخشد و از رقبا جلو بزند. در مزیت رقابتی باید برتری خود نسبت به رقبا را ثابت کرد نه اینکه مطابق عملکرد آن‌ها قدم برداشت. شرکت‌هایی که از مزیت رقابتی بهره می‌گیرند قطعاً عملکرد بسیار ایده آل و بالایی دارند. یکی از اهداف مهم مزیت رقابتی این است که تمامی سازمان‌ها و شرکت‌ها بتوانند عملکرد بالایی از خود نشان دهند و آن را در سطح بالایی نگه دارند؛ به عبارت دیگر باید بگوییم که یک سازمان پیشرفته و موفق باید بیش از نیمی از سال را با عملکردی فوق العاده ظاهر شده باشد. علاوه بر این لازم است از مزیت رقابتی پایداری برخوردار شود تا در طولانی مدت رفتار و عملکردی متفاوت از رقبا داشته باشد.

شاید برایتان سؤال پیش آید که چرا تعداد زیادی از شرکت‌ها تاکنون توانسته‌اند بیش از یک سال عملکرد فوق العاده داشته باشند اما فقط تعداد کمی از آن‌ها توانسته‌اند سطوح بالای مستمری و عملکرد مثبت برای سالیان متمادی را از خودشان نشان دهند.

مولفه ‌های هوش رقابتی

هوش رقابتی در مدیریت بسیار اهمیت دارد و باید گزارشی همه جانبه و تکامل یافته از آن را تهیه کرد. به جهت تهیه گزارش هوش رقابتی کامل و بی عیب و نقص لازم است از مؤلفه‌های متعددی در این فرآیند کمک گرفته شود. در اکثر مواقع تعدادی از مولفه‌ های هوش رقابتی را می‌توان به عنوان یک نقطه شروع به جهت بررسی اوضاع رقبا و زیر نظر گرفتن آن‌ها بهره گرفت. افراد همواره سعی دارند از منابع معتبر و کارآمد به جهت ساخت یک گزارش تکمیل شده کمک بگیرند تا تمام جوانبی که بر صنعت تأثیر می‌گذارد را آنالیز کنند.

در ادامه لازم است بگوییم چندین مولفه و دسته بندی هستند که بر گزارشات افراد سمت و سو می‌دهند. به عنوان مثال داده‌های مربوط به رقبا در اخبار، تغییراتی که رقیب در سرمایه انسانی خود پیاده می‌کند و همچنین شیفت‌های رقیب از جمله این دسته بندی‌ها هستند. موقعیت‌های جدیدی که در مشاغل رقیب جا باز کرده‌اند، خبرهای مربوط به نمایشگاه تجارت و همچنین تحلیل و بررسی رسانه‌های اجتماعی و… جز دسته بندی مذکور می‌باشند.

مزایا و سودمندی های هوش رقابتی

سازمانی که خود را یک شرکت و سازمان هوشمند تلقی می‌کند قطعاً می‌تواند به کمک استراتژی‌ها و ترفندهایی خاص پیش بینی دقیق تری از رقبا داشته باشد. در این زمان افراد می‌توانند از موفقیت و شکست رقبای خود به خوبی آگاه شوند و این فرصت‌ها را برای خود غنیمت شمارند. از این طریق می‌توانند نکات ظریف و قابل توجهی را فرا گیرند و آن را جهت آگاهی بیشتر به مدیران ارشد انتقال دهند تا با هوش رقابتی بتوانند نسبت به رقبا پیشرفت کنند. هوشمندی رقابتی در مدیریت چند سالی است که باب شده و آن را از مهم ترین مفاهیم مدیریت می‌دانند.

در ادامه به معرفی و بررسی چندین مزیت و نقطه مثبت هوش رقابتی می‌پردازیم:

• یکی از مهم ترین مزیت‌های هوش رقابتی این است که به راحتی می‌توان نسبت به محیط فعلی بازار و عرصه رقابت شناخت پیدا کرد.
• هوش رقابتی کمک می‌کند تا بهتر بتوان محیط کسب و کار و موانع را پیش بینی کرد و از نوسانات و روندهای بازار باخبر شد.
• به کمک هوش رقابتی می‌توان رقبای اصلی را شناسایی کرد و درباره طریقه برخورد با آن‌ها تصمیم گرفت.
• آنالیز و تحلیل عوامل سیاسی – اقتصادی مربوط به کسب وکار از دیگر مزایای هوش رقابتی به شمار می‌رود.
• به کمک هوش رقابتی نه تنها نقاط مثبت بلکه نقاط منفی و ضعف رقبا را نیز می‌توان در اختیار گرفت.
• در راستای شناسایی نقاط ضعف و نقاط مثبت رقیب‌ها می‌توان ایده و راهی متناسب انتخاب کرد و آن را پیش برد.
• هوش رقابتی کمک می‌کند تا نقاط منفی شرکت خود را دریابید و نسبت به پیشرفت کار خود اقداماتی انجام دهید.
• از دیگر مزایای هوش رقابتی این است که می‌توان نسبت به توسعه فرآیندها و ساختارهای ضروری در راستای ارتقای هوشمندی سازمان گام برداشت.
• با اطلاعاتی که از طریق هوش رقابتی به دست می‌آید می‌توان کیفیت محصولات تولیدی خود را بهبود بخشید و خدمات را در مقایسه با رقبا ارتقا داد‌.
• توانایی سازمان مطابق با تمام تغییراتی که در بازار و محیط کسب و کار رخ داده از دیگر مزیت‌ های هوش رقابتی به شمار می‌رود.

مراحل عملکرد هوش رقابتی

هوش رقابتی مراحل شش گانه دارد که در هر یک از این مراحل اقداماتی ویژه انجام می‌گیرد. مراحل رویکرد هوش رقابتی به ترتیب شامل مرحله اول مقصد، مرحله دوم تقاضا، مرحله سوم اکتشاف، مرحله چهارم توسعه، مرحله پنجم تحویل، مرحله ششم بهبود

• شرح مرحله مقصد

در مرحله مقصد معمولاً شرکت‌ها سعی می‌کنند محیط را از جوانب گوناگون بررسی و آنالیز کنند. به دنبال آن در این مرحله پرسنل را آماده می‌کنند و آموزش‌های لازم را به آن‌ها می‌دهند.

• شرح مرحله تقاضا

سازمان در دومین مرحله از هوش رقابتی سعی دارد قوانین و چل چوبی برای فعالیت‌های هوش رقابتی تعیین کند. این گونه می‌تواند بهتر بر حوزه‌های مهم و مؤثر سازمان متمرکز شود. در این مرحله باید سازمان اطلاعاتی که به آن‌ها نیاز دارد را به خوبی بشناسد. البته دلیل نیاز به داده‌های مربوطه نیز در این مرحله برای سازمان مهم است.

• شرح مرحله اکتشافات

عملکرد اکثر سازمان‌ها و شرکت‌ها طوری است که دقیقاً مطابق اتفاقات معمولی بازار می‌باشد. فرآیند هوش رقابتی به افراد و مدیران یک سازمان کمک می‌کند تا به طور خاص تری گام بردارند و اقدامات سازمانی خود را انجام دهند. معمولاً اطلاعات مربوط به مشتریان، نشریات، نامه‌ها و تأمین کنندگان از جمله داده‌هایی است که کارشناسان هوش رقابتی از آن‌ها بهره می‌گیرند.

• شرح مرحله توسعه

در مرحله چهارم سعی می‌شود تمام داده‌هایی که به طریقی جمع آوری شده‌اند با یکدیگر ترکیب شوند اولویت هر یک از آن‌ها مشخص شود.

• بررسی مرحله تحویل

در این مرحله ذخیره داده‌ها انجام می‌گیرد و به دنبال آن شرکت می‌تواند گزارش‌های شفاهی و کتبی را در سریع ترین حالت ممکن فراهم آورد.

• بررسی مرحله بهبود

مرحله آخر به نتیجه گیری معروف است و سعی می‌شود تمام نظرات و پیشنهادات مشتریان مورد بررسی قرار گیرد. در واقع به تمامی نظرات مشتریان توجه می‌شود تا فرآیند هوش رقابتی بهبود یابد. ارتقا ارتباطات و کیفیت آن کاملاً وابسته به این مرحله می‌باشد.

نتیجه گیری

دنیای کسب و کار امروزی کاملاً رقابتی شده و سازمانی می‌تواند از رقبای خود جلو بزند و پیشرفت کند که نسبت به حوزه فعالیتی خود درک عمیقی داشته باشد. یافتن چندین مزیت رقابتی قدرتمند در این راستا می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. امروزه هوش رقابتی باعث شده هر سازمان برتری خود را نسبت به سایر سازمان‌ها و رقبا ثابت کند تا از جایگاه ویژه‌ای برخوردار شود. امیدواریم مطالب این مقاله به شما کمک کرده باشد تا نسبت به هوش رقابتی دید بازتری داشته باشید و آن را در جهت پیشرفت شغلی خود به کار گیرید.

برگرفته از:

archintel.com

investopedia.com